Settu súrefnisgrímuna fyrst á þig

Þetta er okkur alltaf sagt þegar farið er yfir öryggisatriði í flugvélum og á víða við. Því er nauðsynlegt að huga að sjálfum sér þegar þrengir að til þess að vera umkominn að hjálpa öðrum. Foreldar sem eru í erfiðleikum vegna ástandsins þurfa að setja súrefnisgrímuna fyrst á sig til að geta hlúð að börnum sínum á eftir. Sá sem vinnur í heilbrigðisþjónustunni verður að gera hið sama. Viðkomandi verður væntanlega til lítils gagns ef hann gengur um án súrefnisgrímunnar í súrefnislausu umhverfi. Þó að mörgum finnsti gamli talshátturinn "hver er sjálfum sér næstur" vera merki um hroka og sjálfumgleði þá er það samt staðreynd að ef ekki er hlúð að eigin sálarkyrnu gerir maður fátt fyrir aðra. Látum súrefnisgrímuna fyrst á okkur þá verður eftirleikurinn auðveldari.

Ofurkonan á útopnu

Þótt krónan sé á floti og allt á floti alls staðar þarf hin íslenska ofurkona enn að standa sig. Ég er ein af þeim. Allt þarf að vera í lagi. Heimilið spikk og span, frúin flott dressuð, vel máluð, í mörgum vinnum og stærri félagsmálapakka. Auðvitað getur þetta verið ögn erfitt og oft snýst ofurkonan í hringi og veit ekki sitt rjúkandi ráð.

Á dögunum var ofurkonan að fara á fund í veiðifélaginu. Hún var einnig að gera slátur, hakka kjöt og úrbeina skrokka. Tíminn flaug hratt. Shitt nú varð hún að rjúka til að gera sig klára fyrir fundinn. Enginn tími til að fara í sturtu, bara hrúga slatta af froðu í hárið, þvo af sér mesta slorið og fara í önnur föt. Meðan ofurkonan er að reyna að setja á sig einhverja augnmálningu kallar náttúran svo hún verður að setjast á postulínið. Rétt síðar, meðan athöfnin er enn í fullum gangi heyrir hún gengið upp tröppurnar. Gefur sér að það sé einhver heimamaðurinn svo hún kallar. "Komdu bara inn, ég sit á kamrinum."

Eitthvert uml heyrist við dyrnar sem opnast. Salernið er inn af forstofunni. Ofurkonan rífur upp buxnagarmana í snatri og vindur sér fram með annað augað málað, hitt fölleitt og baugarnir enn sýnilegir þeim megin. Rétt skolar af puttunum, það má aldrei gleyma hreinlætinu. Olnbogarnir út úr gömlu lopapeysunni, buxurnar nærri uppi og slummur af mör fastar í snjáðu joggingbuxunum. Hana rekur í rokastans þegar fram í forstofuna kemur.

"Ég ætlaði bara að sækja um stöðu organistans hér í sókninni," stamar aumingja maðurinn sem stendur frami í forstofunni og fitlar við stórt brún umslag í vandræðagangi sínum, "en kannski ég komi bara síðar, eða sleppi því að sækja um." það er ekki alltaf tekið út með sældinni að vera ofurkona.

Sérstaðan skiptir máli

Talandi um sérstöðu þá virðist okkar sérstaða vera sú í dag að enginn vill vera memm. Minnir nokkuð á línu úr laginu "Traustur vinur" Þegar af könnunni ölið er, fljótt þá vinurinn fer. Fyrir afar skömmu nutum við trausts alls staðar, að því er virtist, nú eigum við enga peninga og .......

Í þjóðarsál Íslendinga og kannski fleirum leynist sú þörf að finna blóraböggla fyrir gerðum. Í öllu því sem gengið hefur á í þjóðfélaginu leitar fólk að blórabögglum. Það eru seðlabankastjórar, ríkisstjórn og margir fleiri. Ég hef nokkuð hugsað um þetta, eins og líklega flestir landsmenn. Hvern á að hengja og er nauðsynlegt að hengja einhvern? Allir vita að langan tíma tekur að setja sig inn í mál. Værum við eitthvað bættari með að reka einhvern núna? Myndi ekki allt fara á byrjendareit og við í enn verri málum? Ég bara velti þessu svona fyrir mér.

Talandi um blóraböggla. Enginn vill auðvitað lenda í því hlutverki og hver sem betur getur reynir að hvítþvo sig af einhverju sem hann hefur gert. Fyrir skömmu var ég stödd á Tórínó á Ítalíu á Slow Food sýningu. Eitt kvöldið kveikti ég á BBC inni á herbergi og viti menn, var þar ekki verið að sýna frá mótmælafundi á Austurvelli á Íslandi. Þar var meðal ræðumanna Jón Baldvin. En ég man ekki betur en fyrir nokkrum árum hafi þessi hinn ágæti maður komið heim til landsins, veifandi EES samningi og sagt: Hér fengum við mikið fyrir ekkert. Þessi samningur var kannski það sem fyrst og fremst opnaði allar gáttir, fyrir þá sem vildu leika sér.

Á umræddri Slow Food ráðstefnu sá ég enn og aftur hvað Íslendingar eru gífurlega ríkir. Það að eiga nóg af bragðgóðu, hreinu vatni er ríkidæmi. Að eiga hrein búfárkyn, sem varla finnast annars staðar og geta framleitt vörur úr þeim er auðlegð. Enn og aftur sá ég sem sagt að við þurfum að hætta að skammast okkar fyrir það sem við eigum í landbúnaðargeiranum. Hér liggjum við á auðæfum, eins og ormar á gulli. Engin þörf er á að reyna að vera í fjöldaframleiðslu, enda getum við það ekki. Okkar vörur eiga að vera eins og gott konfekt og eru það því þær fást ekki á öðrum byggðum bólum. Sérstaðan er gífurlega mikils virði og við ættum í þessum umhverfi sem við lifum í núna að horfa inn á við. Sjá hvað við eigum mikið af auðlindum í framleiðslunni okkar. Auðlindir sem hvergi er hægt að fá annars staðar í heiminum. Íslenskt já takk!!!

Kýrhausinn og margbreytileiki hans

Í kýrhausnum leynist margt skemmtilegt. Meðal annars hefur komið út úr honum að hin margtuggna tugga um að tvær þjóðir lifðu í þessu landi, er e.t.v. rétt. Önnur býr á höfuðborgarsvæðinu og hin í dreifbýlinu. Margur dreifbýlisbúinn trúði ekki sínum veðurbörðu eyrum þegar umræðan um sláturgerð og safna vetrarforða fór á flug. Allir sem vettlingi gátu valdið og hinir líka vildu gera slátur og safna kjöti í kistur sínar. Margir höfðu aldrei gert slíkt fyrr eða ekki í afar mörg ár. Vambir seldust sem aldrei fyrr og margur missti af því að kaupa góssið sem seinn var til. Rétt eins og á fjármálamörkuðunum. Á landsbyggðinni fannst ýmsum þessi umræða ögn skondin enda við oft sein að fatta. Flestar konur til sveita hafa gert slátur í ómunatíð. Tekið svið, hakkað kjöt, gert bjúgu, úrbeinað að besta hyggjuviti hvern lambsskrokkinn á fætur öðrum. Búið til rúllupylsur og komið jólahangiketinu í reyk. Haustverkin hafa meðal annars falist í þessu. Líklega gerði sveitamaðurinn sér litla grein fyrir því að í útrásinni væri þetta ekki til siðs, enda náði hún minna í dreifbýlið.

Sumarið var gjöfult og tíðin góð. Sumarhúsaeigendur urðu sólbrúnir. Bændur náðu góðum heyjum, lax gekk í árnar sem aldrei fyrr. Á stað var laxamergðin þvílík að hægt var að ganga bakka á milli á laxabökum. Túristarnir heldur færri en stundum en mun fleiri báðu um leyfi til að tína ber. Fleiri sáust í skógarlundum við sveppatínslu.

Helstu áhyggjuefni manna í sveitinni þetta haustið, sem flest önnur, er hvernig móðir náttúra muni meðhöndla land og lýð. Hvernig fé kemur af fjalli, hvort það heimtist, hver býður besta verðið fyrir dilkinn, verður mjólkurinnleggið á sama verði og verið hefur. Þess á milli tölum við um hvort eigi að kjósa nú eða síðar. Hvort menn hafi nú staðið sig eða ekki og hvernig þetta verði eiginlega með gengið. Ætla menn aldrei að koma því í lag, eða hvað? Minnisstæð er umræða eftir fall síðasta bankans í fjárhúsum á bæ einum. Þar var samankomin fjöldi manns, nýlega komin af fjalli, að leita að rollum. Ögn var reynt að stýra umræðunni að fjármálamarkaðinum sem er og var í upplausn. Það er að segja þeim markaði sem telur krónur og aura eða bréf sem eitt sinn voru einhvers virði. Því var snarlega snúið upp í annan fjármálamarkað, nýlega afstaðna Sauðamessu í héraðinu. Enda var þar lausafjárstaðan góð, fjárhirslur tryggar og engin rýrnun á fé. Mikið væri ljúft ef staðan væri víðar þannig.

Kæri þú

Kæri þú! Getur þú sagt mér hvað gerðist í þjóðfélaginu fyrir skömmu? Hér í sveitinni gerðum við ekki neitt sem verðskuldar það ástand sem nú ríkir. Við vorum ekki í útrás eða innrás. Við tökum náttúrunni eins og hún er. Stundum blíð og stundum stríð. Hér var bara einn að byggja höll og það var aðkomubankamaður.

Kæri þú! Getur þú sagt mér af hverju verðtryggða lánið mitt er orðið svona gífurlega hátt? Ég hef alla mína tíð borgað og borgað og borgað, af lánunum mínum. Aldrei lent í því að eignir mínar væru auglýstar á uppboði eða verið í óyfirstíganlegum fjárhagserfiðleikum, fyrr en kannski nú. Er það sanngjarnt að ég, sem aldrei hef átt mikið, ekki heldur endilega of lítið, skuli nú líða fyrir vaxtaverki einhverra sem áður gengu í of stuttum buxum, af því þeir uxu svo mikið. En draga nú skálmarnar í skítnum.

Kæri þú!Getur þú sagt mér af hverju þær aðgerðir sem kynntar hafa verið til að létta undir með þeim sem voru svo óheppnir að skulda eitthvað eru bara hjóm? Úrræðin sem minn banki bauð mér þegar talað var um frystingu lána var ekki einu sinni ljóskubrandari. Það var bara boðið að geyma greiðslurnar í þrjá mánuði og borga svo alla summuna í byrjun febrúar. Allt með fullri verðtryggingu og vöxtum. Það var ekki langvinnt frost.

Kæri þú! Getur þú kannski sagt mér hver getur gefið mér viðhlítandi svör og það sem fyrst. Ég er nefnilega með barn í menntaskóla og þarf að vita hvort ég get borgað fæðið og heimavistargjaldið, eða hvort barnið mitt þarf að hætta námi.